Ахметов Қуаныш
(1946-2008)
Ырғыз ауданында дүниеге
келген. Кен инженері, ақын, аудармашы, журналист. 1965 жылы Алматы
индустриялдық техникумын,1973 жылы Ленинград (Санкт-Петербург) политехникалық институтын
бітірген. 1977-1991ж.ж. Қ.Сәтбаев атындағы Жезқазған кен-металлургия
комбинатында инженер-механик, участок бастығы, №15 шахта бастығы, трестің бас
механигінің орынбасары, бас механигі болды. 1991 жылдан республикалық «Халық кеңесі», «Ана тілі», «Заң газеті»,
«Қазақ әдебиеті» газеттерінде және «Әлем», «Фолиант» баспаларында қызметтер атқарды. 2003 жылы «Қазақ
әдебиетінің» Астана қаласы бойынша тілшісі. Алғашқы «Біздің ат» өлеңі 1959 жылы
«Қазақстан пионері» газетінде жарияланған. Республикалық газет-журналдарда 40-тан астам ғылыми-зерттеу еңбектері, 6
томдық «Ұлттық энциклопедиясында» 17 мақаласы
жарық көрген. Қ.Ахметов Вьетнам
халқының көсемі Хо Ши Миннің өлеңдерін, 2004 жылы неміс жазушысы Вилли Майнктің
«Марко Полоның таңғажайып сапары» деректі кітабын, орыс поэзиясынан К.Ф.Рылеев,
В.К.Кюхельбекер, А.И.Одоевский сияқты декабрист-ақындардың өлең –дастандарын,
сібірлік атақты ақын П.П.Ершовтың «Сүзге сұлу» тарихи дастанын т.б. қазақ
тіліне аударған.
Ахметов Қ: Өмірбаян // Қазақстан жазушылары. Анықтамалық /
Құраст. Қамшыгер С. Жұмашева Қ.-Алматы: Ан-арыс, 2009.-43б.
Ахметов Қ: Өмірбаян /Ырғыз энциклопедиясы. «Дала»ЖШС, 2010.-102 б.
Ахметов Қ. Қарлығаш: Өлеңдер.-Алматы:Жалын,1981.
Ахметов Қ. Жетіген: Өлеңдер жинағы -1984.
Ахметов Қ. Қос арна: Өлеңдер жинағы. 1988.
Ахметов Қ. Көзайым: Өлеңдер- 2004.
Ахметов Қ. Ұлы даланың Ұлытауы: Зерттеулер. Т.1.-1998.-2001.
Ахметов Қ. Заман заңғарынан – С вершины времени: Зерттеулер.- 2001.
Ахметов Қ. Кенесары хан Ұлытау өңірінде: Тарихи танымдық зерттеу -2002.
Ақтөбе
Тау төбеге ұсамас
Сүйгеннен соң «ақ» деген.
Ұлың келді, құшақ аш,
Айналайын, Ақтөбем!
Тау десек те жарасар,
Нар тұлғаңа бүгінгі.
Тұтам бойлы аласа
Ақтөбе
жоқ бұрынғы.
Қымбат
туған жер деген
Төсіңде өткен жас кезің.
Тұла бойды тербеген
Шымыр-шымыр пәк сезім.
Бұлт аунаған ақбауыр
Сағынтады аспаның.
Қайда барсам –
мақтаным,
Танытады ақ тарың.
Омырауында сұлудың
Айнымаған алқадан
Шалқарыңда жуындым,
Шабытымды шайқаған.
Алыс жақтан әрдайым,
Сендерді аңсап келемін.
Айдыныңда аунайын,
Ырғызым мен Елегім.
Өмір жолы қиырда,
Жүргізсе де ең алыс.
Рақат қой, шынында
Төсіңде өткен демалыс.
Кешір, ұлың дәл бүгін,
Жаза алмаса жақсы өлең.
Гауһар толы сандығым,
Саған келдім, Ақтөбем!
О,
Ақтөбе, жарықтық!
Аңсап
ұлың келгенде
Толқындарын
шабыттың
Теңселт, тербе кеудемде.
Қарыздармын мен саған,
Анам да бір, сен де бір.
Қайда
жүрсем аңсаған,
Өзенді өңір, көлді өңір.
Сағынышын сапырып,
Жазғанда жыр аунап ұл:
Шумақ, ұйқас, тақырып –
Егінді ауыл, малды ауыл.
Айтып –айтпай не керек,
Күмбірлеп тұр тар кеуде.
Саған деген керемет
Бір махаббат бар менде.
Тау төбеге ұсамас
Сүйгеннен соң «ақ» деген.
Ұлың келді, құшақ аш,
Айналайын, Ақтөбем!
Өзгеше өлең
Өзегімді өртеген өзгеше өлең,
Іздеп келем өзіңді сөз-көшеден.
Өзің түгіл көрмедім ізіңді де,
Дегенменен жолығар кезге сенем.
Көңілімнің көгінен күркіреп күн,
Нөсерлетіп келеді бүркіп өткім.
Талай
бұлттар төбемнен өтті айналып,
Жыр жаңбырын, бәлкім, сәл сіркіреттім.
Мақтайды дос ұйқасын, көркемдігін,
Сендім...сосын сенімім өртенді мың.
Сәл дауылдан жыртылып кетіп жатыр,
Сеніп шыққан сапарға желкен-жырым.
Ойың мықты дейді дос, шеберлігің...
Жырақта жүр оған да сенер күнім.
Шайқалғанда шашылып кетіп жатыр,
Балталаса бұзылмас деген жырым.
Солай, достар,жоқ менің жасырарым,
Алғы күнге армандай асығамын.
Ертең ғана кетердей ерік бермей,
Тар кеудемді теңселткен тасып ағын.
Сырластарым,бүгін бір ашам жайды,
Жұмылғанша көздерім қашан мәңгі.
Желмаямен мен де бір ой-даладан,
Жыр-Жерұйық іздеген Асанқайғы...
